تعریف روانشناسی دین:]

دیـن چگونـہ در زندگے انسانها بـہ وجود آمده است؟ آیـا افـراد دیـندار شخصیـت خاصے دارند؟ آیـا دیـندارے با رضایـت‌مندے افـراد از زندگے رابطـہ مستقیـم دارد؟ آیـا دیـنداران سلامت جسمے و بهداشت روانے بیـشترے دارند؟ آیـا دیـندارے بر کاهش جرم و جنایـت و اعمال خلاف دیـگر مؤثر است؟ آیـا دیـندارے بر افـزایـش حس نوع دوستیـ، کمک بـہ دیـگران و کارهاے خیـریــہ تأثیـر دارد؟ آیـا راهے براے سنجش دیـندارے افـراد وجود دارد؟ اصولاً ابعاد دیـندارے چیـست؟ و. ایـنها نمونه‌اے از مسائلے هستند کـہ در روانشناسے دیـن مورد توجّه‌اند. تا بـہ امروز تعاریــف متعدّدے از روانشناسے دیـن ارائـہ شده است. تعدّد تعاریــف روانشناسے دیـن نشانگر تنوّع نظامهاے روانشناختے دیـن و گوناگونے رویـ‌آوردها در ایـن گستره است[1].

︻╦̵̵͇̿̿̿̿ مجموعه‌ای از تعاریف روان‌شناختی که توسط روان‌شناسان غربی از دین ارائه شده‌ است، می‌تواند ما را در فهم چراییِ تنوع و اختلاف در تعریف روان‌شناسی دین یاری کند:  1- ویلیام جیمز(James/42-1910): دین عبارت است از تأثرات و احساسات و رویدادهایی که برای هر انسانی در عالم تنهایی و دور از همه بستگی‌ها، برای او روی می‌دهد به طوری که انسان از این مجموعه در می‌یابد که بین او و آن چیزی که آن را امر خدایی می‌نامد رابطه‌ای برقرار است.

 2- یونگ(Jung/75-1961): معنای دین متناسب با ریشه آن در زبان لاتین، عبارت است از تفکر از روی وجدان و با کمال توجه.  

3- شلایرماخر(Schleiermacher/1768-34): وی دین را با احساس و به طور جزئی با احساس وابستگی ربط می‌دهد.

 4- ساموئل‌کینگ(King,G.): دین عبارت است از ایمان به قوای ماوراءالطبیعه و یا مرموزی که ناشی از احساس ترس و وحشت و پرستش است.

 5- روپل(Ruppel,H.J): دین احساس وابستگی حیات انسان به یک روح اسرار‌آمیز است که خود را به او وابسته می‌داند و احساس اتحاد و یگانگی با او و جهان دارد، و از این احساس لذت می‌برد.

 6- کواستن‌بام(Koesten Baum): دین تلاش انسان است تا برای حالت نا امیدانه محدودیت خودش کاری انجام دهد.

 7- فروید(Fruied/56-1939): دین کاوش انسان برای یافتن تسلی دهنده‌های آسمانی است تا او را در غلبه بر حوادث بیمناک زندگی کمک کند[2].╤───

 

ااگرچه از نگاه اسلام اغلب این تعاریف با مشکل اساسی و مبنایی روبرو است که این مقال در صدد نقد آنها نیست، اما با نگاهی گذرا به تعاریف فوق، می‌توان گستردگی روی‌کردها و زوایای دید روان‌شناسان به مقوله دین را دریافت. همین امر، ارائه تعریفی جامع و مانع از روان‌شناسی دین، که همه بر آن اجماع داشته باشند را با مشکل روبرو کرده است. با این وجود،کالینز(Colins,G.R.) معتقد است احتمالاً تعریفی بهتر از تعریف تاولس(Thouless,R.H.) وجود ندارد. به نظر تاولس، مطالعه روان‌شناختی درباره دین در صدد درک رفتار دینی از طریق به کار بستن اصول روان‌شناختی‌ای است که از مطالعه رفتار غیر دینی به دست آمده‌اند». واژه روان‌شناسی اگرچه بر اساس مکاتب گوناگون روان‌شناختی متفاوت است، ولی تقریباً می‌توان تعریف زیر را مورد قبول دانست: مطالعه علمی رفتار و فرایند‌های روانی». بنابراین به طور خلاصه می‌توان گفت: روان‌شناسی دین عبارت است از مطالعة علمی رفتارها و فرایندهای روانی که رنگ دینی دارند[3]. 

 

محقق:سعید متقی فر

برگرفته ازسایت:pajoohe.ir

ممنون از توجه شما